Sığırlarda ekonomik kayıplar genellikle ayak problemlerine bağlanabilir. Kayıplar genellikle belirsizdir, fakat ağırlık kaybını ve süt üretimini, kuru madde alımını, sürü ömrünü ve üreme verimliliğini etkileyebilir.

1-Sert ve yumuşak ayaklar


Ayaklar çok yumuşak veya sert olduğunda oluşan çatlaklardan ayak enfeksiyonları, apseler veya taban ülserleri oluşabilir. Gübre ve idrarda durmaktan serbest duraklı sistemlerde yumuşak ayakların oluşması daha olasıdır. Bu, ülserlerin, apselerin veya enfeksiyonların oluşmasına izin veren topuk ve taban çatlaklarına neden olabilir.

Sert ayaklar genellikle duraklı ahırlarda, özellikle yatak için fırında kurutulmuş talaş kullanıldığında meydana gelir. Bu, ayağın üst kısmında, saç çizgisinden aşağıya doğru uzayabilen ve ayakta nispeten yüksek enfeksiyonlara ve çatlaklara neden olabilir.

Tedavi

Ayaklar çok yumuşaksa, inekleri uzun süre nemli ortamlarda bekletmekten kaçının. İneklerin üzerinde durması için beton üzerine yataklık ya da ineklerin kuru toprak veya kumda durmasına izin verin. Rutin olarak ayak banyosu ve bir mineral karışımı kullanın. Yüzde 80 hidratlı kireç, yüzde 15 bakır sülfat ve yüzde 5 çiçek kükürt (antiseptik görevi görür) formülü kullanılabilir. Yürüyüş yollarında ahır kireci veya süperfosfat kullanılabilir. Bunları yaparken ayak banyosu öncesinde hayvanların tırnakları üzerinde çok fazla pislik varsa temiz sudan geçmelerini sağlayın.

Ayaklar çok sertse, hayvanların uzun süre toprakta veya çamurlu alanlarda durmasından kaçının. İneklerin, özellikle nemli veya çiy zeminde durmasına dikkat edin, ancak yumuşak veya çamurlu olmadığında çimende durmasına veya otlamasına izin verin. Yürüyüş yollarında ahır kireci veya süperfosfat kullanılmamalıdır. Ayak bakım ürünleri sadece ayak havuzlarında bulundurulmalıdır.

Sürü ayak sorunları için, bir ayak banyo çukurunda veya tenekede nemli kil kullanılabilir, ancak kaymayı önlemek için farklı mataryeller gerekli olabilir. Boşaltılması ve sık sık değiştirilmesi durumunda sade su kullanılabilir. Bireysel problemler için, bireysel tedaviler yapılmalı ancak sürü sağlığı için grupsal önlemler alınmalıdır. 

2-Ayak çürüğü

Sert ayaklar genellikle duraklı ahırlarda, özellikle yatak için talaş kullanılan yerlerde meydana gelir. Bu, ayağın üst kısmında, saç çizgisinden aşağıya doğru uzayabilen ve ayakta nispeten yüksek enfeksiyonlara neden olabilen çatlaklara neden olabilir.

Tedavi

Tedavi antibiyotik uygulaması veya artı bölgesel tedaviden oluşur.Tahriş olan bölge yıkanmalı ve çürük yada zedelenen bölge temizlenmelidir. Antibiyotiklerin veya antiseptiklerin belirli formları kullanıldıktan sonra ayak iyice sarılıp kuru kalması sağlanmalıdır.

Enfeksiyon daha derin dokulara yayıldıysa, daha detaylı önlemler alınmalıdır. Etkilenen hayvanlar, organizmanın yayılmasını önlemek için sürüden ayrılmalı ve kapatılmalıdır.

Ayak çürüklüğünün kontrolü, bu bulaşıcı hastalığın sürü üzerindeki ekonomik etkisini en aza indirmek için önemlidir. İneklerin tek tek izole edilmesi, yüksek yoğunluklu alanlarda katı koruyucular ve ayak banyosu kullanımının ayak çürümesinin yayılmasını kontrol etmede yardımcı olacaktır.

Ayak banyosunda yüzde beş bakır sülfat bulunmalıdır. Çözeltinin derinliği en az 10 cm olmalıdır. Ayak banyosu, sığırların günde birkaç kez içinden geçmesi gereken bir yere yerleştirilmelidir. Ayak banyosuna bir alternatif, bir kısım bakır sülfat ve dokuz kısım sönmüş kireç içeren kuru bir banyodur.

3-Topuk erozyonları


Topuk erozyonları topuğun şişkin yerinde başlar. Yüzeyde siyah malzeme ve bakterilerle dolup paralel oluklar oluşturabilen çukurlar olarak başlarlar. Çürükler tırnağın farklı katmanlarında oluşabilir.

Tedavi

Tedavi öncelikle tüm hasar görmüş bölgenin çıkartılmasıyla başlamalıdır. Temizledikten sonra, maruz kalan alan dezenfektan bir sıvı ile tedavi edilebilir. İnek, yeni ortaya çıkan taban sertleşene kadar birkaç gün kuru ve sakin bir alanda korunmalıdır.

Hassas dokunun maruz kaldığı daha ciddi vakalarda, kuru alana ek olarak koruyucu bir bandaj uygulanması gerekebilir.

Tırnakların düzenli olarak bakımı yapılmalı ve ıslak ortamlara fazla maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Kuru bir ayak banyosu (yumuşak ayakların tedavisinde) enfeksiyonun yayılmasını azaltmakla beraber tırnak tabanını sertleştirmeye yardımcı olabilir.

4-Taban ülserleri

Taban ülserleri, dış tırnağın iç tarafında oluşan ham yaralardır. Tabandan yapışan granül benzeri bir doku çıkıntısıdır. Genellikle laminitin klinik belirtileriyle ilişkilidirler – sürünün yüzde 10’undan fazlasında belgelenmiş tek ülser varsa, sürüde laminitis olduğundan şüphelenilmelidir.

Diğer faktörler, nem ve gübre, aşırı aşınma ve kötü tırnak kesimi gibi ülserlere neden olabilir. Ülserler genellikle her iki arka bacakta da oluşur.

Tedavi

Taban ülserlerinin ilk tedavisi ülser üzerindeki baskıyı azaltmaktır. Yükün azaltılması, basıncın hafifletilmesine yardımcı olan ve iyileşmenin gerçekleşmesine izin veren ülserli taban veya lezyonun etrafındaki etkilenen alanın çıkarılmasından oluşur. Enfeksiyonu kontrol etmek ve dokunun yeniden büyümesini önlemek için bakır sülfat ve/veya büzücülerin topikal uygulaması ve ardından bandajlama gereklidir.

BEREKETLİ GÜNLER DİLERİZ.

Özkan DİNÇ.