Örnek süt ineği rasyonları
Örnek Rasyon (20 Litre Süt Veren İnek İçin)
20 litre süt veren bir ineğin yem rasyonu, enerji, protein, vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde dengeli olmalıdır. Bunun için aşağıdaki miktarlar örnek bir rasyon olabilir. Ancak kesin miktarlar hayvanın ırkına, canlı ağırlığına, süt verimine ve yemin kalitesine göre değişebilir.
Arpa Ezmesi: 1 kg
Mısır Ezmesi: 1 kg
Mısır Silajı: 20 kg
Saman: 2 kg
Yonca kuru otu: 3 kg
19 prt Süt Yemi: 6 kg
Örnek rasyon programı
Açıklamalar:
Arpa ve Mısır Ezmesi: Enerji kaynağı olarak kullanılır. Miktarını artırırken hayvanın sindirim sistemi rahatsızlıklarını (örneğin asidoz) önlemek için dikkat edilmelidir.
Mısır Silajı: Enerji ve lif sağlar. Genelde %30-40 oranında rasyonda yer alır. Fazlası işkembeyi doldurur ve yem tüketimini azaltabilir.
Saman: Lif kaynağıdır, işkembe hareketlerini düzenler. Ancak fazla verilirse enerji ve protein alımını azaltabilir.
Yonca: Yüksek kaliteli protein ve mineral kaynağıdır. Süt verimini artırır.
Süt Yemi: Fabrikasyon yemdir ve içerdiği protein, enerji ve mineral hayvanın süt verimine uygun olmalıdır.
Dikkat Edilecekler:
Rasyon dengesi ve toplam kuru madde tüketimi günlük %3-4 oranında canlı ağırlığı geçmemelidir. Örneğin, 600 kg’lık bir inek için günlük kuru madde tüketimi yaklaşık 18-24 kg olmalıdır.
Yemlerin kalitesi, hayvanın iştahı ve süt verimi düzenli takip edilmelidir.
Taze suya ve tuz-lick (mineralli tuz) erişimi sürekli sağlanmalıdır.
Yemlerin iyi takip edilebilmesi için imkan varsa geviş ve yemlik takip edebilen hayvan takip cihazı kullanılmalıdır.
Bir veteriner hekim veya zooteknistin önerileri doğrultusunda rasyonunuzu kesinleştirmeniz en doğrusu olacaktır.
Örnek Rasyon (25 Litre Süt Veren İnek İçin):
25 litre süt veren bir ineğin yem rasyonu daha yüksek enerji, protein ve mineral içermelidir. Bu durumda hayvanın günlük yem ihtiyacı, süt verimi, canlı ağırlığı ve yemlerin besin değerine göre planlanmalıdır. İşte örnek bir rasyon:
Arpa Ezmesi: 1 kg
Mısır Ezmesi: 1 kg
Mısır Silajı: 21 kg
Saman: 1 kg
Yonca (Kuru veya Yaş): 4 kg
21 Protein Süt Yemi: 8 kg
Açıklamalar:
Arpa ve Mısır Ezmesi: Enerji kaynağı olarak kritik öneme sahiptir. Fazla verilirse işkembe sorunlarına yol açabilir, bu nedenle kademeli artırılmalıdır.
Mısır Silajı: Hayvanın enerji ihtiyacını karşılar. Genelde rasyonun %30-40’ını oluşturur.
Saman: İşkembe hareketlerini düzenlemek için gereklidir, ancak çok fazla verilirse rasyonun enerji yoğunluğunu düşürür.
Yonca: Protein, kalsiyum ve vitamin açısından zengindir, süt verimini destekler.
21 Protein Süt Yemi: Protein ihtiyacını karşılar. Yemin içeriğine göre miktarı ayarlanmalıdır.
Toplam Tüketim ve Kuru Madde Hesabı:
25 litre süt veren bir inek, genellikle canlı ağırlığının %4-4.5’u kadar kuru madde tüketir. Örneğin, 600 kg’lık bir inek için kuru madde tüketimi yaklaşık 24-27 kg olmalıdır.
Bu tüketim, yemlerin kuru madde oranına göre dağıtılır.
Öneriler:
Günlük yem miktarını 2-3 öğüne bölerek verin, sindirimi kolaylaştırır.
Yemlerin besin değerini düzenli olarak analiz ettirin.
Taze su ve mineralli tuza serbest erişim sağlayın.
Veteriner ya da zooteknist desteğiyle rasyonu düzenleyerek optimum verim alın.
Örnek Rasyon (27 Litre Süt Veren İnek İçin)
Bu rasyon, ineklerin sağlığı ve süt verimi için dengeli bir yaklaşım sunar.
27 litre süt veren bir ineğin enerji, protein ve lif ihtiyacı oldukça yüksektir. Bu nedenle rasyon, dengeli bir şekilde ayarlanmalıdır. Aşağıdaki rasyon, 600 kg canlı ağırlığındaki bir inek için örnek olarak hazırlanmıştır
Arpa Ezmesi: 1kg
Mısır Ezmesi: 2 kg
Mısır Silajı: 23 kg
Saman: 1 kg
Yonca: 4-5 kg
Fiğ Kuru Otu: 2 kg
Soya Küspesi: 1 kg
21 protein Süt Yemi: 8 kg
Rasyondaki Yemlerin Görevleri:
Arpa ve Mısır Ezmesi: Yüksek enerji sağlar. Özellikle süt verimi yüksek hayvanların enerji açığını kapatır. Dengeli kullanılmalıdır.
Mısır Silajı: Enerji ve lif kaynağıdır. %30-40 oranında rasyonda yer almalıdır.
Saman: Lif sağlar, işkembe sağlığı için önemlidir. Ancak aşırı verilmesi sindirimi yavaşlatır ve enerji yoğunluğunu düşürür.
Yonca: Yüksek kaliteli protein, kalsiyum ve vitamin kaynağıdır.
Fiğ Kuru Otu: Orta düzeyde enerji ve protein içerir. Rasyonun lif dengesini destekler.
Soya Küspesi: Protein ihtiyacını karşılamak için eklenir. Fazla miktarda kullanıldığında metabolik rahatsızlıklara neden olabilir.
21 Protein Süt Yemi: Fabrikasyon yemdir, hayvanın protein ve enerji ihtiyacını dengeler.
Toplam Kuru Madde Hesabı:
27 litre süt veren bir inek için kuru madde tüketimi, canlı ağırlığının yaklaşık %4-4.5’u kadardır.
600 kg ağırlığındaki bir inek:
24-27 kg kuru madde tüketmelidir.
Bu yemler kuru madde oranlarına göre dengelenmelidir.
Genel Öneriler:
Yem Dağılımı: Yemleri gün içinde en az 2-3 öğüne bölerek verin. Bu, işkembede asit birikimini önler ve süt verimini artırır.
Su: Hayvanlar günde yaklaşık 80-100 litre su tüketir. Taze suya erişim sağlanmalıdır.
Tuz ve Mineral: Serbest mineralli tuz (tuz-lick) bulundurulmalıdır.
Uzman Desteği: Yem analizi yaptırarak yemlerin besin değerine göre rasyonu güncelleyin.
Veteriner veya zooteknist kontrolünde bu rasyon ayarlanarak süt verimi optimize edilebilir.
Örnek Rasyon (30 Litre Süt Veren İnek İçin)
30 litre süt veren bir inek, yüksek enerji, protein ve lif gereksinimi duyar. Aşağıda 600 kg canlı ağırlığındaki bir inek için örnek bir rasyon verilmiştir. Bu rasyon, enerji-protein dengesi sağlanarak süt verimini optimize etmeye yöneliktir.
Arpa Ezmesi: 1.5 kg
Mısır Ezmesi: 1.5 kg
Mısır Silajı: 24 kg
Saman: 1 kg
Yonca: 4-5 kg
Fiğ Kuru Otu: 2 kg
Soya Küspesi: 1 kg
Pancar Posası: 4 kg
21 Protein Süt Yemi: 9 kg
Yemlerin Görevleri:
Arpa ve Mısır Ezmesi:
Hayvanın enerji ihtiyacını karşılar. Fazla verilirse asidoza yol açabilir, dengeli kullanın.
Mısır Silajı:
Enerji ve lif kaynağıdır. Hayvanın günlük yem tüketiminin %40’ına kadar kullanılabilir.
Saman:
İşkembe sağlığını destekler. Ancak enerji yoğunluğunu düşürdüğü için kontrollü verilmelidir.
Yonca ve Fiğ Kuru Otu:
Yüksek kaliteli protein ve mineral kaynağıdır. Rasyonda lif ve protein dengesini sağlar.
Soya Küspesi:
Rasyonda ki ham protein miktarını artırır. Aşırı kullanılmamalıdır.
Pancar Posası:
Yüksek sindirilebilir lif içerir. Süt yağını artırır ve enerji sağlar.
21 Protein Süt Yemi:
Dengeli bir protein ve enerji kaynağıdır. Süt verimine göre miktarı artırılıp azaltılabilir.
Kuru Madde Hesabı:
30 litre süt veren bir inek, günlük canlı ağırlığının %4.5-5’i kadar kuru madde tüketmelidir.
600 kg canlı ağırlık için:
27-30 kg kuru madde tüketimi gerekir.
Her yem maddesi, kuru madde oranına göre dengelenmelidir:
Mısır Silajı: %30 kuru madde içerir.
Saman, Yonca, Fiğ Kuru Otu: %85 kuru madde içerir.
Pancar Posası (yaş): %12-15 kuru madde içerir.
Öneriler:
Yemlerin Analizi: Kullanılan yemlerin enerji, protein ve kuru madde oranları düzenli analiz edilmelidir.
Yemleme Düzeni: Rasyonu gün içinde 3 öğüne bölerek verin. Bu, işkembe pH dengesini korur ve verimi artırır.
Su ve Tuz: Taze suya ve mineralli tuza serbest erişim sağlanmalıdır.
Uzman Desteği: Veteriner veya zooteknist yardımıyla yemleme programınızı optimize edin.
Bu rasyon hayvanın hem süt verimini hem de genel sağlığını destekleyecek şekilde hazırlanmıştır.
Bereketli günler dileriz.
Özkan DİNÇ
Miligram Hayvan Besleme ve Yazılım Teknolojileri.