Mısır Silajı

Mısır Silajı

Mısır Silajı Rehberi: Üretim, Kalite ve Beslemede Kullanımı

1. Mısır Silajı Nedir?

Mısır silajı; mısır bitkisinin tamamının (sap, yaprak, koçan ve taneler) kıyılıp, havasız (anaerobik) ortamda fermente edilerek saklanmasıyla elde edilen, yüksek enerjili kaba yemdir. Özellikle süt ve besi sığırları için yüksek enerji ve sindirilebilir nişasta içerdiği için tercih edilir.

2. İyi Bir Mısır Silajının Besin Değerleri

Kaliteli bir mısır silajı şu ortalama değerleri taşımalıdır:

Kuru madde %32’nin altına düşerse silaj sulu olur, laktik asit oranı fazla çıkar, sindirilebilirlik düşer. %35’in üstüne çıkarsa sıkıştırma zorlaşır, küf riski artar.

Bu görselde mısırın hasat aşamaları şematik olarak gösteriliyor.
Ortadaki Yarı Süt – Yarı Hamur dönemi %32-35 kuru madde oranıyla silaj için ideal zamanı temsil ediyor.

  

İşte Mısır Silajı Kalite Kontrol Tablosu görseli.

3. Mısır Hasadı Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Hasat Zamanı:
  Taneler yarı süt çizgisi ile yarı hamur döneminde olmalı. Bu aşamada hem nişasta oranı yüksek olur hem de sindirilebilirlik maksimum seviyededir.
  Pratik ölçü: Koçanı ikiye kestiğinizde süt hattı çekirdeğin ortasında olmalı.

• Bitki Yüksekliği:
  Silajlık mısır 20-25 cm yükseklikten biçilmeli. Daha yüksek biçmek, lif oranını düşürüp enerji değerini artırır, fakat toplam verim biraz azalır.

• Doğrama Boyu:
  Kıyım uzunluğu 1-2 cm olmalı. Bu, hem sindirilebilirliği hem de sıkışmayı kolaylaştırır. Fazla uzun doğrama sindirimi zorlaştırır, çok kısa doğrama ise geviş getirmeyi azaltır.

4. Silaj Çukuruna Basma Tekniği

• Kat Kat Sıkıştırma:
  Mısır silajı ince katmanlar halinde (20-30 cm) serilip hemen silindir veya traktörle sıkıştırılmalıdır. Tüm dolum boyunca hava boşluğu kalmamalıdır.

• Kesintisiz Doldurma:
  Mümkünse hasat ve dolum tek seferde, aynı gün bitirilmelidir. Araya gün farkı girmesi fermantasyonu bozar.

• Çukur Yüksekliği:
  Yığın yüksekliği genelde 3-4 metreyi geçmemelidir. Fazla yükseklik, alt kısımlarda aşırı basınç ve ısınmaya neden olabilir.

5. Kuru Madde Oranı

• İdeal Kuru Madde: %32-35
  Düşük KM (%28 altı) → Sulu silaj, asitlik artışı, hayvan tüketiminde düşüş.
  Yüksek KM (%38 üzeri) → Sıkıştırma zor, küf ve ısınma riski.

6. Silaj Çukurunun Üzeri Nasıl Kapatılmalı?

• Önce oksijen bariyerli özel silaj örtüsü serilmeli (beyaz üst, siyah alt).

• Üstüne ağır plastik örtü çekilmeli.

• Kenarlardan hava girmemesi için kum torbası veya lastik ile bastırılmalı.

• Yağmur suyunun akması için hafif eğim verilmeli.

7. Olgunlaşma ve Açma Zamanı

• Fermantasyon Süresi: 45-60 gün.

• 30 günden önce açmak kaliteyi düşürür.

• Açıldığında günde 20-30 cm ilerleyerek yedirilmeli (kışın 20 cm, yazın 30 cm).

8. Silajın Renk, Koku ve Görünümü

• Renk: Açık kahverengi veya sarı-yeşil.

• Koku: Hoş ekşimsi, laktik asit kokusu. Keskin asetik asit veya küf kokusu olmamalı.

• Doku: Nemli, ama elde su damlatmayacak şekilde.

9. Kuru Madde Tayinini Pratik Yöntemle Yapma

• Mikrodalga Yöntemi:
  100 gram kıyılmış silajı mikrodalgada 3-4 dakika kurut, tart, tekrar kurut. Kilo kaybı, nem oranını verir.

• Fırın Yöntemi:
  60°C’de 48 saat kurutma.

10. Katkı Maddeleri

Silajın kalitesini ve dayanma süresini artırmak için:

• Laktik asit bakterileri (inokulantlar) – Fermantasyonu hızlandırır.

• Enzimler – Lif sindirilebilirliğini artırır.

• Propiyonik asit – Küf ve maya oluşumunu engeller.

• Tuz (NaCl) – Dayanıklılığı artırır (özellikle yazın).

11. Mısır Silajının Hayvan Beslemedeki Yeri

• Enerji kaynağıdır – Nişasta açısından zengin olduğundan süt ineklerinde süt verimini, besi sığırlarında canlı ağırlık artışını artırır.

• Ucuz kaba yemdir – Kış döneminde taze otun yerini doldurur.

• Rasyon dengesi – Mısır silajı tek başına yeterli değildir, mutlaka protein kaynakları (yonca, soya küspesi vb.) ile dengelenmelidir.

Özet 

• Hasatta hedef %32-35 KM olmalı.

• Biçim yüksekliği 20-25 cm.

• Doğrama boyu 1-2 cm.

• Katmanlar 20-30 cm kalınlıkta sıkıştırılmalı.

• Fermantasyon en az 45 gün.

• Açıldıktan sonra koku ekşimsi, renk sarı-yeşil olmalı.