Ülkemiz hayvancılığında en çok vakit harcanan ve en çok kayıpların yaşandığı alan buzağı yetiştirme alanıdır. Ana karnında başlayan besleme modeli doğduktan sonrada buzağının hayatında önemli bir yere sahiptir.

Buzağılar Neden İshal Olur?

Kuru dönem beslemesi çok önemlidir. İneğin kendi hayatını direk etkilediği gibi karnında taşıdığı yavruyu da o denli etkilemektedir. Öncelikle sağlıklı bir buzağı istiyorsak kuru dönemdeki anayı dengeli beslememiz ve koruyucu hekimlik uygulamalarını gerçekleştirmemiz gerekmektedir. Buraya kadar tüm bakım beslemeler tamamlandıktan sonra ikinci öenmli kısım doğumhane ve doğum anıdır. Sağlıklı bir buzağı, sağlıklı bir doğumun gerçekleşebilmesi için doğumhanelerin hayvan refahı seviyesi yüksek olması gerekmektedir. İshallerin görülme nedenlerinden birisi doğumhane de yapılan yanlışlar ve doğumhane dezenfeksiyonudur.

Buzağı ilk dünyaya merhaba dediğinde savunmasızdır. Eğer ana karnında yapılması gereken aşılar yapılmadıysa ve doğduğu ortam dezenfekte edilmediyse ilk ishal ile bu ortamdan aldığı mikroplar ile birlikte tanışmış olacaktır. Buzağı ilk doğduğunda göbek kordonu dezenfekte edilip clips yardımıyla kapatılmalı yada bağlanmalı mikrop girişi engellenmelidir. Güzelce temizlenip kurulanmalıdır.

Doğumhane de vücuda alınan mikropların etkisi birkaç güne görüleceğinden genellikle ağız sütü sonrası başlayan ishallerin sebebi budur. Aşıları tam temiz bir ortamda dünyaya gelen ağız sütünü zamanında ve tam alan buzağılarda doğum sonrası ishali nadiren görülür. Burada en çok dikkat etmemiz gereken aşılardır. Aşıları zamanında yapmalıyız. Ağız sütünü doğumdan sonraki ilk 3 sonraki 3 sonraki 6 saat içerisinde içebildiği kadar verebilirsiniz. En çok immünoglobulin alımı bu saat aralıklarında gerçekleşmektedir.

Anasının yanından alınıp bireysel kulübelere alınmalıdır. Alınan kulübe daha önceden arınık edilmiş olmalıdır. Emzirmeler günde 2 ya da 3 defa yapılabilir az ve sık yapılan emzirmeler gelişimi olumlu etkiler. Sütün verildiği biberon, mama makinaları, sağlıklı olmalıdır. Bunların yanında ortam sıcaklığı, altlık kontrolü iyi yapılmalıdır. Altlık yönetimi iyi olmayan işletmelerde çok fazla ishal yaşanmaktadır. İshal vakaları ile karşılaşan işletmeler sorunu sarı ishal, yeşil ishal, beyaz ishal, kanlı ishal şeklinde dillendirmekte olup tamamının ortak yönü bakım besleme ve koruyucu hekimliğin iyi yapılmadığı anlaşılmaktadır.

İshal olan buzağıya ne iyi gelir?

Buzağı ishallerinde en etkili çözüm, öncelikle ishalin sebebini öğrenmekten geçmektedir. Bakım beslenme kaynaklı bir ishal mi, koruyucu hekimlik ile alakalı bir ishal mi ?, bunun en net cevabı gayta analizi. Halk arasında ishal tozu diye adlandırılan birçok ticari ürün bulunmaktadır. Bu tozların bir çoğu birbirine benzemekte olup tamamının ortak yönü kaybedilen suyu yerine koymak için geliştirilmiş serum yapısındaki içeceklerdir. İshal tozunun temel adı su tamamlayıcı takviye mamalardır. Aslında temel olarak doğru bir uygulama ancak asıl hedef mikrobun tespit edilerek tedavinin başlatılmasıdır.

Buzağı ishal olunca ne yapılmalı?

İshal görüldüğünde imkân varsa analiz yaptırılmalı böylelikle hatanın sebebini bulup tüm buzağılar için tedbir alınmalıdır. Ardından iyi gözlem yapılmalı, dezenfeksiyon yapılmalı, ishal eden durum ne ise acilen önlem alınmalıdır. İshal olan buzağı diğerlerinden ayrılmalı, belirtiler yok olana kadar geri getirilmemelidir.

 

İşletmelerin en çok zamanını alan bunun yanında en çok ekonomik kayıplara sebep olan şey buzağı kayıplarıdır. Buzağı kayıplarını en aza indirebilmek için işletmede gebe hayvanlar yeni doğan buzağılar için planlanmış bir aşı programının olması gerekir. Bu aşı protokolü eksiksiz bir şekilde uygulanmalıdır. Korucu hekimlik protokolü işletmede benimsenmeli tavizsiz uygulanmalıdır. İlk başta da izah edildiği üzere doğumhane dezenfeksiyonuna dikkat edilmeli, hayvan refahı en üst düzeyde olmalıdır. Buzağı altlığı ve beslenmesi dikkatli ve eksiksiz yapılmalıdır. Tüm bu anlatılanlar uygulandıktan sonra ishal ile mücadele en üst seviyede olmuş olacaktır.

Buzağı ishaline karşı geliştirdiğimiz etkili buzağı ishal tozu ürünümüzü inceleyerek satın alabilirsiniz.

BEREKETLİ GÜNLER DİLERİZ.

Özkan DİNÇ