Brusella (Brucellosis) Hastalığı

Brusella (Brucellosis) Hastalığı

Brusella Nedir?

• Etken: Brucella abortus, Brucella melitensis, Brucella suis gibi bakteriler.

• Türler:

  • B. abortus → sığırlar

  • B. melitensis → koyun, keçi

  • B. suis → domuz

  • B. canis → köpek

• İnsanlara da geçer (zoonoz hastalıktır).

 En önemli etkisi: Gebeliğin son döneminde yavru atma (abort), doğurganlıkta düşme, süt veriminde azalma.

 Brusella Nasıl Yayılır?

 Belirtiler (Hayvanlarda)

• Tekrarlayan düşükler (özellikle gebeliğin 5–7. ayında)

• Kısırlık (dişi ve erkeklerde)

• Süt veriminde düşüş

• İltihaplı ve bazen kokulu akıntı

• Erkeklerde orşit (testis şişliği)

• Ateş ve halsizlik (daha çok insanlarda belirgin)

En belirgin gösterge: tekrarlayan düşük.

 Soruların Cevapları

• Brusella geçirmiş hayvan tekrar atık yapar mı?
  Evet. Hastalık kroniktir, tekrarlayan düşükler görülebilir.

• Brusella olan hayvan muhakkak buzağı atar mı?
   Hayır, ama çoğunlukla yavruyu atar ya da ölü doğar.

• Brusella ateş yapar mı?
   İnsanlarda evet, hayvanlarda nadiren ateş belirgin olur.

• Hayvanın akıntısı kokar mı?
   Evet, kötü kokulu, irinli akıntı olabilir.

• Tükürükle bulaşır mı?
   Direkt bulaşma düşük, ama enfekte akıntılarla temas varsa risklidir.

• Aynı enjektör ile bulaşır mı?
   Evet, kesinlikle bulaşır.

• Besleme ile ilişki var mı?
   Doğrudan yok; ama kötü beslenme bağışıklığı düşürerek hastalığı ağırlaştırır.

• Düvelerde mi, ineklerde mi sık görülür?
   İlk gebelik döneminde düveler daha hassastır.

• Aşılı hayvanların kan testi pozitif çıkar mı?
   Evet. Aşı sonrası kan testinde antikor pozitifliği olabilir. (Test yapılırken aşı öyküsü dikkate alınmalı.)

• Çiftlikte varsa kaç günde yayılır?
   Kontrolsüz bir sürüde haftalar içinde tüm sürüye yayılabilir.

• Brusellalı hayvanlar kestirilip işletme dezenfekte edilirse yine yayılır mı?
   Eğer doğru dezenfektan (sodyum hipoklorit, fenol, formalin) ve karantina uygulanmazsa tekrar bulaşabilir.

 Korunma Yöntemleri

✔ Brusella aşısı (özellikle S19, RB51)
✔ Karantina ve yeni alınan hayvanlarda test yapılması
✔ Düşük yapan hayvanların izole edilmesi
✔ Atıkların uygun şekilde imhası (yakma, kireçleme)
✔ Çiğ süt tüketiminin önlenmesi
✔ Enjektör, doğum ekipmanı, giysi ve eldiven hijyeni
✔ Hastalık çıkan işletmelerde zorunlu resmi bildirim

 Brusella Belirtileri Tablosu

 Yayılma Yolları (Grafik)

• %40 → Düşük materyalleri

• %25 → Çiğ süt

• %15 → Enjektör/alet

• %10 → Solunum/toz

• %10 → Diğer temas yolları

 İşletmede Brusella Yayılımı (Simülasyon)

• 0. Gün: 1 hayvan enfekte

• 30. Gün: 20% sürü

• 90. Gün: 50% sürü

• 180. Gün: %80 sürü