Besi hayvancılığı
Besi hayvancılığı, et üretimi amacıyla hayvanların yoğun ve dengeli bir şekilde beslendiği hayvancılık faaliyetidir. Genellikle dana, düve veya tosun gibi genç hayvanlar tercih edilir. Hedef, hayvanların kısa sürede maksimum ağırlık artışı sağlamasıdır.
Besi İçin Uygun Irklar
Besi performansı, hayvanın genetik özelliklerine bağlıdır. Aşağıdaki ırklar genellikle besi için uygundur:
- Simental: Yüksek et randımanı ve besi performansı ile bilinir.
- Charolais: Hızlı büyüme ve yüksek kas yapısı.
- Angus: Kaliteli mermerimsi yağ dokusu oluşturur, yüksek et lezzeti.
- Limousin: Yağ oranı düşük, kas yapısı güçlü.
- Hereford: Hızlı kilo alımı ve kaliteli et üretimi.
- Yerel Irklar (Türkiye): Anadolu manda ve Montofon gibi ırklar, uygun bakım ve besleme ile değerlendirilebilir.
Beside Karlılığı Artırmak İçin Yapılması Gerekenler
Doğru Hayvan Seçimi:
Sağlıklı, genetik olarak kaliteli ve uygun yaşta (8-12 aylık) hayvanlar seçilmelidir.
Enerji, protein ve lif açısından dengeli bir besleme programı uygulanmalıdır.
Yemlerin kaliteli ve taze olması sağlanmalıdır.
Barınak Yönetimi:
Stres azaltıcı, temiz ve konforlu bir barınak sağlanmalıdır.
Sağlık Kontrolü:
Düzenli veteriner kontrolleri yapılmalı ve parazit mücadelesi sağlanmalıdır.
Yemden Yararlanma:
Yemlerin sindirilebilirliğini artırmak için öğütme veya kırma işlemi yapılabilir.
Pazar Planlaması:
Besi süresi sonunda hayvanların pazara uygun ağırlıkta olması için planlama yapılmalıdır.
Kayıt Tutma:
İyi bir kazanç ve hızlı bir besleme programı için düzenli bir kayıt şarttır. Bunun için uygun bir sürü yönetimi programı kullanmak gerekir.
Besi Hayvanlarının Beslenmesi
Besi hayvanlarının beslenmesi, büyüme dönemi ve enerji-protein ihtiyacına göre düzenlenir. İdeal rasyonlar; enerji kaynağı olarak mısır ve arpa, protein kaynağı olarak fabrika yemleri ve kaba yem olarak silaj, saman içerir.
Besi Süreçleri ve Besleme
Başlangıç Dönemi (2-4 Hafta):
Sindirim sistemi adaptasyonu için orta enerji yoğunluğu kullanılır.
Orta Dönem:
Enerji yoğunluğu artırılır, protein miktarı dengelenir.
Son Dönem (Son 1-2 Ay):
Yağlanmayı artırmak için yüksek enerji verilir, protein azaltılır.
Örnek Rasyonlar
Kullanılan Malzemeler:
- Arpa Tanesi
- Mısır Tanesi
- Saman
- Mısır Silajı
- 15 Protein Besi Yemi
1. Rasyon (Başlangıç Dönemi)
- Mısır Silajı: 15 kg
- Saman: 3 kg
- Arpa Tanesi: 2 kg
- 15 Protein Besi Yemi: 4 kg
2. Rasyon (Orta Dönem)
- Mısır Silajı: 12 kg
- Saman: 2 kg
- Mısır Tanesi: 3 kg
- 15 Protein Besi Yemi: 5 kg
3. Rasyon (Orta Dönem – Alternatif)
- Mısır Silajı: 10 kg
- Saman: 3 kg
- Arpa Tanesi: 3 kg
- Mısır Tanesi: 2 kg
- 15 Protein Besi Yemi: 4.5 kg
4. Rasyon (Son Dönem)
- Mısır Silajı: 8 kg
- Saman: 2 kg
- Mısır Tanesi: 4 kg
- 15 Protein Besi Yemi: 6 kg
5. Rasyon (Son Dönem – Alternatif)
- Mısır Silajı: 7 kg
- Saman: 1 kg
- Arpa Tanesi: 4 kg
- Mısır Tanesi: 4 kg
- 15 Protein Besi Yemi: 5.5 kg
- Notlar:
- Su Erişimi: Tüm rasyonlarda temiz su her zaman bulunmalıdır.
- Mineral Takviyesi: Besi yemlerine mineral ve vitamin karışımları eklenmelidir.
- Sindirim Sistemi Adaptasyonu: Yem değişimleri kademeli olarak yapılmalıdır.
- Rasyon Optimizasyonu: Yemlerin besin değerleri analiz edilerek, rasyonlar veteriner veya zooteknist kontrolünde optimize edilmelidir.
Bu rasyonlar, besi hayvanlarının sağlıklı ve hızlı büyümesini desteklemek için dengelenmiştir.