Elektrikli Çit Sistemleri

Elektrikli Çit Sistemleri

Elektrikli Çit Rehberi

1. Elektrikli Çit Nedir?

Elektrikli çit, hayvanların bulunduğu alanı sınırlamak veya yabani hayvanları uzak tutmak amacıyla teller üzerinden düşük voltajlı elektrik akımı veren bir sistemdir. Hayvana zarar vermeden kısa süreli bir şok uygular. Bu şok, hayvanın tekrar aynı yere yaklaşmasını engeller.

• Genelde 5.000 – 10.000 volt arası gerilim uygulanır.

• Akım şiddeti düşük olduğu için (miliamper seviyesinde) öldürücü değildir.

• Sistem; enerji kaynağı (akü, güneş paneli, priz) + kontrol ünitesi + izolatörler + iletken teller + topraklama bileşenlerinden oluşur.

2. Büyükbaş Hayvanlarda Kullanım Avantajları ve Öneriler

• Kontrol kolaylığı: İnek ve dana sürüsünü belirlenen alanda tutar.

• Mera düzeni: Hayvanların sürekli aynı yeri otlamasını engeller, otlak verimliliği artar.

• Maliyet avantajı: Normal çit sistemlerine göre daha ucuzdur.

• Öneri: Büyükbaşlarda 3 sıra tel (alt: 50 cm, orta: 90 cm, üst: 130 cm) ideal yüksekliktir.

3. Hayvan Refahı: Stres, Buzağı Atma Riski, Atlama İhtimali

• Stres: Elektrikli çit şoku sadece anlık olduğundan, hayvan üzerinde kalıcı stres oluşturmaz.

• Buzağı atma riski: Yanlış uygulama veya çok yüksek voltaj uzun süreli stres yaratabilir, bu da gebelerde düşük riskini artırabilir. Dozaj uygun olmalı.

• Atlarken yaralanma: Atlama ihtimali düşük olsa da panikleyen hayvan telleri aşmaya çalışabilir. Bu yüzden tel aralıkları ve yükseklik ayarı doğru yapılmalıdır.

4. Merada ve Kapalı Alanlarda Kullanım

• Merada: Sürünün belli bölgelerde otlatılmasını sağlamak için idealdir. Özellikle otlatma rotasyonunda çok kullanışlıdır.

• Kapalı alanlarda: Ahır çevresi veya koridorlarda kullanılabilir. Ancak dar alanlarda hayvan panikleyip yaralanabileceği için dikkatli olunmalıdır.

5. Enerji Tüketimi (Günlük kWh), Akü ve Güneş Enerjisi ile Kullanım

• Ortalama elektrikli çit cihazı: 3–15 watt/saat tüketir.

• Günlük tüketim: 0,07 – 0,3 kWh (çok düşük).

• Akü ile kullanım: 12V aküler genelde 1 hafta – 10 gün idare eder.

• Güneş enerjisi ile kullanım: 30–50 W güneş paneli ile sistem kesintisiz çalışır.

6. Yabani Hayvanlara Karşı Koruma

• Kurt, çakal, domuz gibi yabani hayvanların ahıra veya meraya yaklaşmasını engeller.

• Tel yüksekliği arttırılarak geyik ve atlama ihtimali yüksek hayvanlar da engellenebilir.

7. Maliyet Tablosu (Ortalama)

Normal çit sistemine göre %40-50 daha ucuzdur.

8. Kullanım Ömrü ve Dayanıklılık

• Tel ömrü: 8–12 yıl (galvanizli veya paslanmaz ise).

• Direkler: Plastik 5–8 yıl, metal 15+ yıl.

• Cihaz: 8–10 yıl.

• Yağmur, kar, sıcak/soğuk etkilerine dayanıklıdır ancak yılda en az 1 bakım önerilir.

9. Faydalar ve Olası Zararlar

Faydalar:

• Hayvanları güvenle alanda tutar.

• Merada daha verimli otlatma sağlar.

• Ucuz kurulum ve uzun vadeli çözüm.

• Yabani hayvanlardan korur.

Olası Zararlar:

• Gebelerde aşırı stres riski.

• Yanlış voltaj ayarıyla yaralanma ihtimali.

• Çocuklar veya bilgisiz kişilerin temasında tehlike yaratabilir.

10. Sonuç ve Öneriler

• Elektrikli çit, düşük maliyet – yüksek verim sağlayan modern bir sistemdir.

• Büyükbaş hayvanlar için 3 sıra tel + güneş panelli sistem en uygun çözümdür.

• Gebe ineklerde voltaj düşük tutulmalı, ani korkutmalardan kaçınılmalıdır.

• Yılda en az bir defa bakım (topraklama kontrolü, tel gerginliği, cihaz testi) yapılmalıdır.

 Kısacası: Elektrikli çit, hayvan kontrolü ve mera verimliliği için en pratik ve ekonomik çözümdür.

Elektrikli Çit – Normal Çit Karşılaştırması
(Maliyet, Etkinlik, Dayanıklılık, İşçilik, Hayvan Kaçışı Önleme % olarak)

Elektrikli Çit Bileşenleri Diyagramı

Çit teli

İzolatör

Direk

Enerji ünitesi (akü/solar/220V)

Topraklama

Elektrikli Çit Enerji Kaynakları Kullanım Oranı

Solar

Akü

Şebeke elektriği

Elektrikli Çit Kullanım Alanları (Türkiye’de Tahmini Oranlarla)

Büyükbaş hayvancılık

Küçükbaş hayvancılık

Tarla/ekili alan koruma

Yaban hayatı koruma

Hayvanların Elektrikli Çite Tepkisi (Davranış Değişimi Grafiği)

İlk gün → yüksek temas sayısı

1 hafta → %80 azalma

1 ay → %95 azalma