Sürü Yönetimi

Ülkemiz hayvancılığında birçok işletme de kayıt tutma alışkanlığı pek gelişmemiştir. Ya ahırda bulunan bir defter, tahta ya da karta kayıt tutulmak da veyahut hiç tutulmamaktadır. Gelişmiş bazı işletmelerde sürü yönetim sistemleri kullanılmakta orta ölçekli az gelişmiş işletmelerde Office programları ile amatör kayıt sistemleri oluşturulmaya çalışılmaktadır. Peki, sürü yönetimi nedir?

Bir işletmede çalışan ya da kontrol sağlayan herkesin ortak bir havuzda tüm verileri kontrol edebildiği, veri güncellemede ve veri sağlığı kontrolünde fikir sahibi olabildiği sürü sağlığını ve işletme geleceğini gösteren modern yazılım sistemlerine sürü yönetim i diyebiliriz. Aslında tanımlamada bahsettiğimiz bir program olmasına rağmen sürü yönetimi denilince aklımıza gelmesi gereken en önemli konu olduğu için bu tanımlamayı sürü yönetimi olarak kabul edebiliriz.

Sürü sağlığı ve yönetimi

Sürünün sağlığı ve kontrolü, İşletmede bire bir hayvanları tanıyıp gruplandırmak, geçiş evrelerini kontrol edebilmek, tedbir alabilmek kısacası sürü sağlığı ve yönetimi işletme yöneticisinin nasıl bir metot izlediğine bağlı olarak ilerler. İşletme yöneticisi, sürü takip sistemi kullanıyor mu? Kullanıyorsa kullanılan sürü yönetim sistemi herkes tarafından kontrol edilebilen bilgi akışı girilebilecek, birkaç kişinin onayından geçen bir sürü yönetim sistemi mi bunu irdelemek gerekir.

Sektör içerisinde işletmelere kolaylık sağlayacak her işletmenin bütçesine uygun sürü yönetim sistemi fiyatları mevcuttur. Sürü yönetim programları, İçerik ve işlevsel olarak birbirlerinden farklılık göstermesi yanında birçoğu benzer işleve sahiptir. Sürü takip sistemi fiyatları birçok işletmenin yem maliyetinin %1 i kadardır. Sürü yönetim sistemi bir işletmeye aylık ortalama maliyeti 50 tl gibi bir fiyattır, ancak kazandırdığı sürü sağlığı ve kontrolü ödenen ücretin kat kat fazlasıdır. Piyasa da büyükbaş sürü yönetimi, küçükbaş sürü yönetimi programlarına kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Küçükbaş sürü yönetim sistemi çok yaygın olmasa da büyükbaş için üretilen sürü yönetim programları daha kolay ulaşılabilir durumdadır. İşletmeler bu programların kullanılmasının zor olduğunu düşünerek bu fikirden kaçınmaktadır. Ancak piyasa da ücretsiz sürü yönetim programı nı belirli bir dönem denemek amacıyla sunan firmalar mevcuttur. Deneme süresi bittikten sonra ücreti ödenerek temin edilebilir. Sürü yönetim sistemi ücretsiz ise göstereceği göstereceği performans da ücrete paralel olacaktır.

Peki sürü yönetim programının işletmeye getirdiği avantajlar nelerdir?

Bu konuya daha önceki makalelerde de değinmiştik, Dünyada aktif devam eden tüm şirketler, ticarethaneler, pazardaki esnaf ve aklınıza gelebilecek tüm alışverişlerde muhasebe programları, ürün takibi, stok verileri hatta müşteri memnuniyet ve tüketim zamanı verileri tutulmaktadır. En küçük bir esnaf bile aldığını, verdiğini gideni geleceği kayıt altına almakta ve almak zorundadır.

Bugün belki de tüm sermayesi çok az olan bir kişi bile başarısını kayıtlara ve düzene bağlıdır. Peki, bizim sektörümüz olan tarım da düzenli kayıt tutulmuyor?

En küçük aile işletmesinde 20 sağmal olduğunu varsayalım 20 inek 15 devamındaki genç hayvanların ortalaması 300.000 tl +ahır+ tarla traktör ve görülmeyen birçok ürün toplam en az 600 bin 700 bin tl lik işletmelerde neden kayıt tutulmuyor. Çünkü hayvanlar orada, traktör orada, ahır orada hepsi orada ama kar dağı alttan eriyor olabilir mi?

Bugün 20 sağmal ve saydığımız demirbaşlara sahip olan kişi 5 veya 10 yıl sonra hala buna yakın rakamlarla hayvancılığa devam ediyorsa pekte kazanç elde ettiği söylenemez. Yani 600,700 bin tl lik sermaye eriyor demektir. Kayıt tutmak işletmeye disiplin getirir, kontrol hala kolay sağlanır, kontrolün olduğu yerde risk azalır kazanç başlar. Kayıt tutmak bilgiyi beceriyi geliştirir, motivasyonu arttırır, Sadece kayıt tutmak kazandırmaz ama disiplinli olmak kazancı getirir.

Ülkemizde sürü kayıt sistemi kullanan işletme sayısı çok fazla değildir. Sürü yönetimi nedir diye sorulduğunda herkes bakıcı yönetmek gibi bakmaktadır.

sürü yönetimi nedir

Sürü yönetim programı ile ayda bir kez tartacağınız süt miktarları, sürünün seleksiyonunda önemli rol oynar ve işletmede kazanç getirisi yüksek olan hayvanları belirlemenizde yardımcı olur. Doğum, tohumlama kayıtları sürünün döl verim paritesini ortaya çıkartıp vakit kaybetmenizi engeller, ana ata kaydı tutmak işletme geleceğine ışık tutar. Stok ve muhasebe kaydı takibi kazancınızı artırıp kayıtsız kayıplarınızın en aza inmesinde önemli rol oynar.

 

Bugün arama motorlarının tamamında hayvancılık alanında en çok aranan kelimeler süt yemi rasyonu, besi yemi rasyonu gibi işletmede en çok görülen aramalardır. Aslında bu aramaların sebebi besi yemi ve süt yeminin sürekli aylık olarak işletme maliyeti arttırıyor olmasıdır. Kurudaki bir ineğin doğru kuruya çıkartılması, doğuma güzel bir şekilde en iyi kaba kesif yemlerle doğru kombine edilmiş rasyon ile hazırlanması doğum yaptıktan sonra en az 2 lt/gün bir laktasyon boyunca ivme olarak yukardan gittiği bilinmektedir. Kayıt tedbirdir ve düzen demektir. İşletmenin tüm verilerini bakıcıdan öğrenen ya da öğrenmeye çalışan, bakıcısından daha az bilgiye sahip olan yönetici ya da çiftlik sahibinin başarılı olma ihtimali maalesef çok azdır. İşletme şartları zor olduğundan bakıcı yorgun olabilir, dikkatinden bazı şeyler kaçabilir. Bunu denetleyecek olan işletme yöneticisi ya da işletme sahibidir.

Verim kaydı tutmanız size gelecekte aynı hataları yapmamanızı, bir sonraki dönemde hataları düzelterek daha fazla verim almanızı sağlayacaktır. Koruyucu hekimlik önlemleri ve doğru besleme tedavi için harcayacağınız parayı en aza indirir.

Stok demek para demektir. Stok kaydı tutmanız ürününüzün kayıplarını, stoklarken yaptığınız hataları, maliyetinizi, önlem almanızı sağlar. Olumsuz piyasa şartlarından en az kayıp ile çıkarsınız. Sürüyü takip etmemek işletmede, stok, finans, tedavi ve aşı, doğum ve tohumlama, verim kaydı tutmamak, rasyon programımı kullanmamak, kazancınızı azaltıp sürü sağlığını olumsuz etkiyecektir.

BEREKETLİ GÜNLER DİLERİZ.

Kaynak

Özkan DİNÇ

Zooteknist